ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

Η υπογονιμότητα είναι ένα εξαιρετικά συχνό πρόβλημα το οποίο επηρεάζει ένα στα επτά ζευγάρια και ως αποτέλεσμα η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει γίνει ολοένα και πιο δημοφιλής από τις απαρχές της το 1978. Το 2010 45.264 γυναίκες έκαναν εξωσωματική γονιμοποίηση στη Μ. Βρετανία, ενώ το 1992 14.057. Καθώς πλέον έχουμε αναπτύξει καλύτερη γνώση σχετικά με θέματα γονιμότητας και εμβρυολογίας οι διαδικασίες και οι τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ολοένα και βελτιώνονται με αποτέλεσμα ο αριθμός των βιώσιμων νεογνών που προκύπτουν από εξωσωματική γονιμοποίηση Ενδοκυτοπλασμική έγχυση σπέρματος (ICSI) έχει αυξηθεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Στη Μ. Βρετανία τα ποσοστά βιώσιμων νεογνών  ανά κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης το 1991 ήταν 14% και αυτό αυξήθηκε στο 24,1% το 2009. Το 2009 τα ποσοστά βιώσιμων νεογνών ανά θεραπεία τεχνικής γονιμοποίησης στον Καναδά ήταν υψηλότερα στο 27,4% και ακόμα υψηλότερα στης ΗΠΑ 31% αλλά χαμηλότερα στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία στο 17,2%. Παρότι βελτιωμένα τα παραπάνω ποσοστά επιτυχίας παραμένουν σε μη ικανοποιητικά χαμηλά επίπεδα.

Η ανάπτυξη τεχνικών ελεγχόμενης διέγερσης των ωοθηκών δεκαετία του 80 κατέστησε εφικτή την παραγωγή πολλαπλών ώριμων ωαρίων και συνεπώς πολλαπλών εμβρυομεταφορών βελτιώνοντας τις πιθανότητες εγκυμοσύνης ανά κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης. Σήμερα, στην προσπάθεια μας να βελτιώσουμε τις πιθανότητες σύλληψης χορηγούμε γοναδοτροφίνες κάτι που αποτελεί ρουτίνα. Το μειονέκτημα των πολλαπλών εμβρυομεταφορών είναι ότι αυξάνονται τα ποσοστά  πολλαπλών πολύδυμων κυήσεων  κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο μητρικής και εμβρυικής ανάπτυξης παθολογίας του εμβρύου και της μητέρας. Έμβρυα  που προκύπτουν από πολύδυμες κυήσεις έχουν περισσότερες πιθανότητες αποβολών 2^ου τριμήνου ή να γεννηθούν λιποβαρή και/ή να γεννηθούν πρόωρα με αποτέλεσμα οι πιθανότητες να χρειαστούν υποστήριξη μονάδας νεογνών αυξάνονται  όπως και ο κίνδυνος να γεννηθούν με αναπηρίες όπως εγκεφαλική παράλυση, κώφωση και βλάβες στην όραση που απαιτούν μακροχρόνια υποστήριξη. 

Οι συχνότερες μητρικές επιπλοκές που σχετίζονται με πολύδυμες κυήσεις συμπεριλαμβάνουν αρτηριακή υπέρταση, εκλαμψία, αυξημένες πιθανότητες καισαρικής, θρομβοφλεβίτιδα, διαβήτη κύησης και επιλόχειες αιμορραγίες. Συνεπώς οι πολύδυμες κυήσεις επιβαρύνουν οικονομικά το σύστημα υγείας, σε σχέση με τις μονήρεις κυήσεις. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2009, εκτιμήθηκε ότι το κόστος των πρόωρων τοκετών από την γέννηση έως την ενηλικίωση σε  Αγγλία και Ουαλία ήταν 2.946 δις στερλίνες. Η ίδια μελέτη αναφέρει ότι το 92% αυτού του κόστους ανά επιζήσαν πρόωρων νεογνών οφείλεται σε νοσηλείες σε νοσοκομεία. Από το 2004 η επίσημη αρχή ανθρώπινης γονιμοποίησης και εμβρυολογίας (HFEA) όρισε ως πολιτική να μην μεταφέρονται πάνω από δύο έμβρυα σε γυναίκες κάτω τον 40ετών ή πάνω από τρία έμβρυα σε γυναίκες 40ετών ή μεγαλύτερες. Παρά το γεγονός ότι η πολιτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των ποσοστών τριδύμων, το ποσοστό διδύμων παρέμεινε υψηλό  και το 2008 σχεδόν 24% από τις εξωσωματικές είχαν ως αποτέλεσμα πολύδυμες κυήσεις. 

Για το λόγο αυτό η προαναφερθείσα επίσημη αρχή εισήγαγε ως πολίτική τη μείωση των πολύδυμων κυήσεων που προκύπτουν από εξωσωματική γονιμοποίηση στη Μ. Βρετανία σε ποσοστά μικρότερα του 10%,  με χρονικό ορίζοντα λίγων ετών. Για να επιτύχει αυτό το στόχο η παραπάνω αρχή προώθησε τη μεταφορά ενός και μόνο εμβρύου σε γυναίκες που έχουν  μεγάλες πιθανότητες εγκυμοσύνης τεχνική που είναι γνωστή ως « επιλεκτική μεταφορά ενός και μόνο εμβρύου» (elective single embryo transfer - eSET). Η πολιτική αυτή υιοθετήθηκε επίσης από πολλές άλλες χώρες. Σύμφωνα με την παραπάνω αρχή ανθρώπινης γονιμοποίησης και εμβρυολογίας το 2010 η πλειονότητα των εμβρυομεταφορών στη Μ. Βρετανία ήταν διπλές 64,8% και μονό 14,9%  ήταν eSET. Παρατάυτα τα ποσοστά αυτά αποτελούν σαφή βελτίωση από το 2008 όταν μόνο το 4,8% των εμβρυομετααφορών ήταν eSET. Σε γυναίκες άνω των 40ετών μόνο το 4,4% των εμβρυομεταφορών ήταν τριπλές. Το υπόλοιπο ποσοστό των εμβρυομεταφορών ήταν μονήρεις αλλά αυτό συνέβη όχι κατά επιλογή αλλά για το λόγο ότι μονo ένα έμβρυο ήταν διαθέσιμο. Στον Καναδά το 2009 13% των εμβρυομεταφορών ήταν eSET και η πλειονότητα ήταν διπλές 58% (ή τριπλές 22%). Στις ΗΠΑ την ίδια χρονιά τα ποσοστά eSET ήταν 7,4% για γυναίκες κάτω των 35ετών, 2,8% για γυναίκες 35-40 ετών και 0,5% για γυναίκες άνω των 40 ετών. Τα πιο πρόσφατα στατιστικά από την Ευρώπη το 2008 αναφέρουν ότι 22,4% των εμβρυομεταφορών ήταν μονήρεις, 53,2% ήταν διπλές και 24,4% ήταν τριπλές ή πάνω. Παραταύτα τα μεγαλύτερα ποσοστά e SET αφορούν την Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Στις παραπάνω χώρες το 2009 69,7% των εμβρυομεταφορών ήταν μονήρεις κάτι που έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερα ποσοστά πολύδυμων γεννήσεων αλλά και χαμηλότερα ποσοστά ζώντων νεογνών σε σχέση με άλλες χώρες. Τα ποσοστά πολλαπλών κυήσεων στη Μ. Βρετανία το 2010 ήταν 21,8%. Στον Καναδά, της ΗΠΑ, Την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία το 2009 τα ποσοστά πολλαπλών κυήσεων ήταν 27,4%, 47,3% και 8,2% αντίστοιχα. Το 2008 τα ποσοστά πολύδυμων κυήσεων στην Ευρώπη ήταν 21,7%. Συνεπώς όσο αυξάνεται ο αριθμός των εμβρύων κατά την Εμβρυομεταφορά τόσο αυξάνεται επίσης και η πιθανότητα πολύδυμων κυήσεων. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επιβάλλουν την ανάγκη επιλογής εμβρύων προς Εμβρυομεταφορά. Στο Ηνωμένο Βασίλειο οι παράγοντες αυτοί συμπεριλαμβάνουν και τα περιορισμένα κονδύλια για τις περισσότερες περιοχές. 

Η επιλεκτική μεταφορά ενός και μόνο εμβρύου εξασφαλίζει καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας για οποιαδήποτε εξωσωματική γονιμοποίηση. Καθώς από τη μία μεριά  η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει φτωχά ποσοστά επιτυχίας και από την άλλη μεριά αυξάνονται οι πιέσεις για μείωση των πολλαπλών εμβρυομεταφορών μείζων στόχος της ιατρικής αναπαραγωγής σήμερα είναι να βρεθεί μια μέθοδος επιλογής των καλύτερων εμβρύων προς Εμβρυομεταφορά. Αυτό θα επιτρέψει την επιλεκτική μεταφορά ενός και μόνο εμβρύου χωρίς να μειωθούν τα ποσοστά επιτυχίας. Επιπλέον αν λάβουμε υπόψη τις ψυχολογικές ιατρικές και οικονομικές παραμέτρους που σχετίζονται με οποιαδήποτε θεραπεία γονιμότητας είναι προφανές ότι όλοι θα επιθυμούσαν να βρεθεί μια αξιόπιστη μέθοδος επιλογής εμβρύων.

Ιωάννης Κ. Δημητρακόπουλος 
Μαιευτήρας - Γυναικολόγος

Ιατρείο: Λεωφ. Δημητρίου Γούναρη 196  Γλυφάδα Τ.Κ. 166 74

Τηλ.: 210 6716126  Κιν.: 6940 29 60 60